Κι έτσι ξεκινάει η ανθρώπινη ιστορία και ο πολιτισμός, μέσα στον πόνο....

Ένα μεγάλο μέρος της δυτικής ζωής στήνεται ακόμη με φόντο το σκηνικό της αποπομπής μας από ένα φανταστικό παράδεισο και την αίσθηση ότι τα πράγματα θα μπορούσαν να είναι πολύ καλύτερα αν αυτό δεν είχε συμβεί. 
Κατά βάθος, αποδίδουμε την πτώση μας στην ανθρώπινη αδυναμία και αποτυχία. Ο σκοπός της ύπαρξής μας παραμένει η μάχη ενάντια στο προπατορικό αμάρτημα και οι άνθρωποι λαχταρούν να φτάσει ο καιρός που όλοι θα συγχωρεθούν, θα  τους επιτραπεί η είσοδος σε μια ουράνια κατοικία και θα ανταμειφθούν για τη σκληρή δουλειά τους πάνω στη γη.

Ο μύθος αυτός είναι ακόμη εγγεγραμμένος στη μνήμη μας  και μας ωθεί σε μικρά και μεγάλα επιτεύγματα, αλλά και στην καλύτερη συμπεριφορά που μπορούμε να επιδείξουμε. Αναζητάμε τη λύτρωση και προσδοκούμε θετικά αποτελέσματα όταν βάζουμε τα δυνατά μας, ελπίζοντας να έρθουν αργότερα καλύτερες εποχές, είτε σ αυτή τη ζωή είτε μετά το θάνατό μας

art :  Gilbert Garcin

Αυτό που φαίνεται συχνά να ξεχνάμε, είναι ότι στον πολιτισμικό μας μύθο, αυτή η ατελείωτη πάλη είναι το αποτέλεσμα της ανικανότητας του Αδάμ και της Εύας να αντισταθούν στον πειρασμό.
Όχι όμως στον πειρασμό της εξαίσιας απόλαυσης,  αλλά στον πειρασμό να υποκύψουν σε  μια φυσική περιέργεια και να δοκιμάσουν τον καρπό από το δέντρο της γνώσης. Η έξοδός τους από τον Παράδεισο σχεδιάστηκε επιδέξια από το πλανερό ερπετό, το οποίο τους υπενθυμίζει ότι μπορούν   να επιλέξουν να φάνε τον απαγορευμένο καρπό.  Και έτσι, πήραν ακριβώς αυτό που ζητούσαν: έξω από τον Κήπο της Εδέμ, έμειναν έκθετοι στην άμεση γνώση των έμφυλων διαφορών τους, στα συναισθήματα της ντροπής, της μετάνοιας και της ενοχής, και στην επίγνωση της διαφοράς ανάμεσα στη ζωή και στο θάνατο. Αντιμετώπισαν τον ανθρώπινο πόνο, το μόχθο, τη σύγκρουση και την υπευθυνότητα. 

Κι έτσι ξεκινάει η ανθρώπινη ιστορία και ο πολιτισμός, μέσα στον πόνο.
Γιατί, έξω από τον Κήπο της Εδέμ, πρέπει να επιβιωσουμε βασιζόμενοι στις δικές μας δυνάμεις και στον ιδρώτα του προσώπου μας. Μόλις οι άνθρωποι ήρθαν στον πραγματικό κόσμο, έπρεπε να μάθουν να επιβιώνουν και να διαφυλάσσουν όσα μάθαιναν, για να τα μεταφέρουν στην επόμενη γενιά.
Έπρεπε επίσης να μάθουν να υποφέρουν.

Ακριβώς επειδή χρειάστηκε να αντιμετωπίσουμε όλα αυτά τα υπαρξιακά προβλήματα για πολλές χιλιάδες χρόνια, αναπτύξαμε διάφορους δημιουργικούς τρόπους επιβίωσης. Και αυτή η ίδια η εφευρετικότητα οδήγησε τελικά σ΄ένα νέο παγκόσμιο σύστημα αξιών και σ΄ένα νέο σύνολο πεποιθήσεων, αυτό της επιστήμης και της τεχνολογίας, αλλά καιστην επακόλουθη εκβιομηχάνιση και τον καταναλωτισμό. Όλα αυτά, προέρχονται από την ίδια επιθυμία να μειώσουμε τον πόνο και να πετύχουμε έναν ευκολότερο τρόπο ζωής χρησιμοποιώντας την εφυία μας. Η έμφαση πλέον δίνεται σταθερά στην ανθρώπινη ικανότητα για γνώση και κατανόηση, καθώς και στην επιθυμία για επιτυχία και ανταγωνισμό. 

Στα τέλη το 19ου αιώντα η δαρβινική εξελικτική θεωρία, παρήγαγε -επιτέλους- έναν εναλλακτικό μύθο για τη δημιουργία, κατάλληλο γι αυτή τη νέα θρησκεία. Ένα μύθο , που ταιριάζει με το νέο πνεύμα  της αισιοδοξίας και της πεποίθησης για τη μεγαλειώδη ικανότητα της ανθρωπότητας για επιστημονική παρατήρηση και τεχνολογική επιτηδειότητα. 
Είμαστε προϊόν της εξέλιξης.
Η θεωρία για τη Μεγάλη Έκρηξη, προϊόν της φυσικής των αρχών του 20ου αιώντα, πρόσφερε ταυτόχρονα το απαραίτητο κοσμολογικό σκηνικό στις νέες ιδέες, και επομένως οι συνθήκες ήταν έτοιμες για μια γενική επισκευή της κυρίαρχης ιδεολογίας μας.

  Emmy van Deurzen , aπό το    "Η ψυχοθεραπεία και η αναζήτηση της ευτυχίας"
  εκδ. Κοντύλι

H Emmy van Deurzen είναι συμβουλευτική ψυχολόγος, ψυχοθεραπεύτρια και φιλόσοφος.

Είναι σε παγκόσμιο επίπεδο κορυφαία στον χώρο της υπαρξιακής ψυχοθεραπείας και έχει εγκαθιδρύσει την υπαρξιακή θεραπεία στη Βρετανία.

Ίδρυσε, διηύθυνε και ανέπτυξε τόσο το Regent’s College School of Psychotherapy and Counselling όσο και το New School of Psychotherapy and Counselling (ΝSPC) στο Λονδίνο. Συνεργάζεται ως καθηγήτρια με το Middlesex University για το οποίο διευθύνει δύο μεταπτυχιακά και δύο διδακτορικά προγράμματα στο NSPC. To 1988 ίδρυσε την Society for Existential Analysis (SEA) καθώς και το επιστημονικό περιοδικό Journal of Existential Analysis. Είναι συνιδρύτρια του International Collaborative of Existential Counsellors and Psychotherapists (ICECAP). Υπήρξε επίσης η πρώτη πρόεδρος του United Kingdom Council for Psychotherapy.

Γιατί απατούμε

Γιατί απατούμε; Και γιατί απατούν οι ευτυχισμένοι άνθρωποι; Και όταν λέμε «απιστία», τι ακριβώς εννοούμε; Είναι μια επαφή; Μια ερωτική ιστορία; Σεξ επί πληρωμή; Μια διαδικτυακή συνομιλία; Ένα μασάζ με ευτυχή κατάληξη;
Γιατί νομίζουμε ότι οι άντρες απατούν από βαρεμάρα και από τον φόβο της οικειότητας, αλλά οι γυναίκες απατούν από μοναξιά και από ανάγκη για οικειότητα;
Και η παράλληλη σχέση σημαίνει πάντα το τέλος της μόνιμης σχέσης;

Τα τελευταία 10 χρόνια, ταξίδεψα ανά τον κόσμο και εργάστηκα εκτενώς με εκατοντάδες ζευγάρια που τα είχε κλονίσει η απιστία. Υπάρχει μια απλή παράβαση που μπορεί να κλέψει από το ζευγάρι τη σχέση τους, την ευτυχία τους και την ίδια τους την ταυτότητα: 
Μια παράλληλη σχέση. 
Και παρ' όλα αυτά, αυτή η τόσο συνηθισμένη πράξη, δεν γίνεται κατανοητή στην ουσία της. Οπότε, αυτή η ομιλία είναι για όλους όσους έχουν αγαπήσει ποτέ. Η μοιχεία υπάρχει από τότε που ανακαλύφθηκε ο γάμος, και είναι από τότε ταμπού. Για την ακρίβεια, η μοιχεία έχει τέτοιον ζήλο, που θα τον ζήλευε κι ο γάμος. Τέτοιον, ώστε είναι η μόνη εντολή που επαναλαμβάνεται δύο φορές στη Βίβλο: Μια για την πράξη της και μια μόνο και μόνο για τη σκέψη της.

Οπότε, πώς συμφιλιωνόμαστε με κάτι που απαγορεύεται παγκοσμίως, αλλά παρ' όλα αυτά γίνεται παγκοσμίως;

Σε όλη την Ιστορία, οι άντρες είχαν σχεδόν άδεια για να απατούν, με ελάχιστες συνέπειες, κάτι που υποστηρίχθηκε από ένα σωρό θεωρίες βιολογίας και εξέλιξης, που δικαιολογούσαν την ανάγκη τους να ξενοκοιτάνε. Οπότε, τα δύο μέτρα και τα δύο σταθμά είναι τόσο παλιά όσο και η μοιχεία. Όμως, ποιος ξέρει τι πραγματικά συμβαίνει κάτω από τα σεντόνια; Επειδή όσον αφορά το σεξ, οι άντρες παροτρύνονται να καυχιούνται και να υπερβάλλουν, αλλά οι γυναίκες παροτρύνονται να το κρύβουν, να το υποτιμούν και να το αρνούνται.
Αυτό δεν προκαλεί έκπληξη αν σκεφτεί κανείς ότι εξακολουθούν να υπάρχουν εννέα χώρες όπου οι γυναίκες μπορούν να θανατωθούν λόγω απιστίας.

Μονογαμία κάποτε σήμαινε ένα άτομο για όλη τη ζωή μας.
Σήμερα, μονογαμία σημαίνει ένα άτομο τη φορά.

Εννοώ πως πολλοί από εσάς μάλλον έχετε πει: «Είμαι μονογαμικός σε όλες μου τις σχέσεις».  Κάποτε παντρευόμασταν και κάναμε σεξ για πρώτη φορά. Όμως σήμερα παντρευόμαστε και σταματάμε να κάνουμε σεξ με άλλους.
Είναι γεγονός ότι η μονογαμία δεν είχε καμία σχέση με την αγάπη.
Οι άντρες βασίζονταν στην πίστη των γυναικών, προκειμένου να ξέρουν τίνος είναι τα παιδιά και ποιος θα πάρει το στέμμα όταν πεθάνω.
Όλοι θέλουν να ξέρουν τι ποσοστό ανθρώπων απατά. Μου έκαναν αυτό το ερώτημα μόλις έφτασα σε αυτό το συνέδριο.  Σας αφορά όλους.
Όμως ο ορισμός της απιστίας συνεχίζει να επεκτείνεται: SMS σεξουαλικού περιεχομένου, πορνό, κρυφή δραστηριότητα σε ιστοσελίδες γνωριμιών. Έτσι, επειδή δεν υπάρχει οικουμενικά αποδεκτός ορισμός ούτε καν για το τι αποτελεί απιστία, οι εκτιμήσεις κυμαίνονται ανάμεσα στο 26 και το 75%. Όμως, επιπλέον, είμαστε κινούμενες αντιφάσεις.
Έτσι, το 95% από εμάς θα πει ότι είναι τεράστιο σφάλμα να πει ψέματα ο σύντροφος μας σχετικά με μια παράλληλη σχέση του, αλλά σχεδόν το ίδιο ποσοστό θα πει ότι κι εμείς θα κάναμε το ίδιο αν είχαμε μια παράλληλη σχέση.

Μου αρέσει ο ακόλουθος ορισμός της παράλληλης σχέσης, επειδή συνδυάζει τρία κύρια στοιχεία: Μια μυστική σχέση, που είναι η κύρια δομή μιας παράλληλης σχέσης, μια συναισθηματική σχέση, σε οποιονδήποτε βαθμό, και μια σεξουαλική αλχημεία.
Η αλχημεία είναι η λέξη-κλειδί εδώ, επειδή το ερωτικό ρίγος είναι τέτοιο, ώστε το φιλί που μόνο φαντάζεστε ότι θα δώσετε,  μπορεί να είναι εξίσου δυνατό και σαγηνευτικό, με ώρες πραγματικής ερωτικής πράξης.
Όπως είπε ο Μαρσέλ Προυστ, «Η φαντασία μας ευθύνεται για την αγάπη. Όχι το άλλο άτομο». Οπότε, ποτέ δεν ήταν πιο εύκολο για κάποιον να απατήσει και ποτέ δεν ήταν πιο δύσκολο να το κρατήσει κρυφό. Και ποτέ η απιστία δεν είχε τόσο μεγάλη αρνητική ψυχολογική επιρροή. Όταν κάποτε ο γάμος ήταν μια οικονομική επιχείρηση, η απιστία απειλούσε την οικονομική μας ασφάλεια. Αλλά τώρα που ο γάμος είναι ένας ερωτικός διακανονισμός, η απιστία απειλεί τη συναισθηματική μας ασφάλεια.
Ειρωνικά, κάποτε καταφεύγαμε στην απιστία γιατί εκεί αναζητούσαμε την αγνή αγάπη, αλλά τώρα που αναζητούμε την αγάπη στο γάμο, η απιστία την καταστρέφει.

Υπάρχουν τρεις τρόποι με τους οποίους πιστεύω ότι η απιστία πληγώνει διαφορετικά στις μέρες μας.
Έχουμε ένα ρομαντικό ιδεώδες, βάσει του οποίου στρεφόμαστε προς κάποιο άτομο για να μας ικανοποιήσει μια ατελείωτη λίστα αναγκών: Να είναι ο καλύτερος εραστής που είχα ποτέ, ο καλύτερος μου φίλος, ο καλύτερος γονιός, το άτομο της εμπιστοσύνης μου, ο συναισθηματικός μου σύντροφος και ο διανοητικά ίσος μου. Κι εγώ είμαι τα πάντα. Είμαι εκλεκτή, είμαι μοναδική, είμαι απαραίτητη, είμαι αναντικατάστατη. Είμαι η μία και μοναδική. Και η απιστία μου λέει ότι δεν είμαι. Είναι η απόλυτη προδοσία.

 Η απιστία διαλύει τις μεγάλες φιλοδοξίες της αγάπης.
Όμως, παρ' όλο που στην Ιστορία η απιστία ήταν πάντα επώδυνη, σήμερα είναι συχνά τραυματική, επειδή απειλεί την αίσθηση της ταυτότητάς μας.
Ο Φερνάντο, ασθενής μου, βασανίζεται. Λέει: «Νόμιζα ότι ήξερα τη ζωή μου. Νόμιζα ότι ήξερα ποια είσαι, ποιοι ήμασταν εμείς σαν ζευγάρι, ποιος ήμουν εγώ.  Τώρα αμφισβητώ τα πάντα».

Απιστία: μια παραβίαση της εμπιστοσύνης, μια κρίση ταυτότητας. «Θα μπορέσω ποτέ να σε εμπιστευτώ ξανά;» ρωτάει. «Θα μπορέσω ποτέ να εμπιστευτώ ξανά οποιονδήποτε;»
Κι αυτό είναι κάτι που μου λέει και η ασθενής μου, η Χέδερ, όταν μου μιλάει για την ιστορία της με τον Νικ. Παντρεμένοι, με δύο παιδιά. Ο Νικ μόλις έφυγε για ένα επαγγελματικό ταξίδι και η Χέδερ παίζει με τα παιδιά στο iPad του, όταν βλέπει ένα μήνυμα να εμφανίζεται στην οθόνη: «Ανυπομονώ να σε δω». «Περίεργο», σκέφτεται. «Μόλις ειδωθήκαμε».
Και τότε φτάνει ένα άλλο μήνυμα: «Ανυπομονώ να σε πάρω αγκαλιά».
Και η Χέδερ συνειδητοποιεί ότι δεν απευθύνονται σε εκείνη.
Επίσης μου λέει ότι και ο πατέρας της είχε παράλληλες σχέσεις αλλά η μητέρα της είχε βρει μια μικρή απόδειξη στην τσέπη του και λίγο κραγιόν στο γιακά του.
Η Χέδερ συνεχίζει να ψάχνει και βρίσκει εκατοντάδες μηνύματα και φωτογραφίες που είχαν ανταλλάξει και πόθους που είχαν εκφράσει. Οι παραστατικές λεπτομέρειες της διετούς εξωσυζυγικής σχέσης του Νικ  ξεδιπλώνονται μπροστά της σε πραγματικό χρόνο. Και αυτό με έκανε να σκεφτώ: Οι εξωσυζυγικές σχέσεις στην ηλεκτρονική εποχή είναι θάνατος από χιλιάδες μαχαιριές.

Όμως υπάρχει και ένα άλλο παράδοξο στις μέρες μας.
Λόγω αυτού του ρομαντικού ιδεώδους, βασιζόμαστε στην πίστη του συντρόφου μας με μοναδικό ζήλο. Όμως, δεν είχαμε ποτέ μεγαλύτερη τάση να παραστρατήσουμε, και όχι επειδή στις μέρες μας έχουμε καινούργιες επιθυμίες, αλλά επειδή ζούμε σε μια εποχή όπου αισθανόμαστε ότι δικαιούμαστε να επιδιώξουμε τις επιθυμίες μας, επειδή αυτός είναι ο πολιτισμός όπου δικαιούμαι να είμαι ευτυχισμένος. Κι αν κάποτε παίρναμε διαζύγιο επειδή ήμασταν δυστυχισμένοι, σήμερα παίρνουμε διαζύγιο επειδή θα μπορούσαμε να είμαστε πιο ευτυχισμένοι. Κι αν κάποτε το διαζύγιο ήταν ντροπή, σήμερα, το να επιλέξεις να μείνεις, ενώ μπορείς να φύγεις, είναι η νέα ντροπή. Έτσι, η Χέδερ δεν μπορεί να μιλήσει στους φίλους της, επειδή φοβάται ότι θα την κατακρίνουν που αγαπάει ακόμα τον Νικ. Κι όπου κι αν στραφεί, της δίνουν την ίδια συμβουλή: «Παράτα τον. Πέτα το σκυλί στο δρόμο». Κι αν ήταν αντίστροφη η κατάσταση, ο Νικ θα βρισκόταν στην ίδια θέση.
Το να μείνεις είναι η νέα ντροπή.
Οπότε, αφού μπορούμε να πάρουμε διαζύγιο, γιατί εξακολουθούμε να κάνουμε παράλληλες σχέσεις;

Η τυπική υπόθεση λέει ότι αν απατάς, είτε κάτι δεν πάει καλά στη σχέση σου ή κάτι δεν πάει καλά με σένα. Όμως δεν γίνεται εκατομμύρια άνθρωποι να έχουν όλοι πρόβλημα.
Η λογική είναι η εξής: Αν έχεις ό,τι χρειάζεσαι στο σπίτι, τότε δεν χρειάζεται να ψάξεις αλλού. Αυτή η λογική θεωρεί δεδομένο ότι υπάρχει ο τέλειος γάμος που θα μας κάνει άνοσους στην επιθυμία μας να ξεπορτίσουμε. Όμως τι γίνεται αν το πάθος έχει συγκεκριμένη ημερομηνία λήξης; Τι γίνεται αν υπάρχουν πράγματα  που ούτε μια καλή σχέση δεν μπορεί να προσφέρει;
Αν απατούν ακόμα και οι ευτυχισμένοι άνθρωποι, γιατί το κάνουν;
Η πλειοψηφία των ανθρώπων με τους οποίους συνεργάζομαι, δεν ερωτοτροπούν συστηματικά. Είναι συχνά άνθρωποι που είναι βαθιά μονογαμικοί, τουλάχιστον για τον σύντροφό τους. Όμως βρίσκονται σε σύγκρουση μεταξύ των αξιών τους και της συμπεριφοράς τους.
Είναι συχνά άνθρωποι που υπήρξαν πιστοί για δεκαετίες, αλλά μια μέρα, πέρασαν μια διαχωριστική γραμμή που νόμιζαν ότι ποτέ δεν θα διέσχιζαν, με το ρίσκο να χάσουν τα πάντα.
Για να κερδίσουν τι;
Οι παράλληλες σχέσεις είναι πράξεις προδοσίας και επίσης μια έκφραση λαχτάρας και απώλειας. Στο βάθος μιας παράλληλης σχέσης, θα ανακαλύψετε συχνά μια λαχτάρα και μια επιθυμία για συναισθηματική επαφή, για κάτι καινούργιο, για ελευθερία, για αυτονομία, για σεξουαλική ένταση. Μια επιθυμία να επανασυνδεθούμε με χαμένα κομμάτια του εαυτού μας ή μια απόπειρα να επαναφέρουμε ζωτικότητα στη θέση της απώλειας και της τραγωδίας. Σκέφτομαι μια άλλη ασθενή μου, την Πρίγια, που είναι ευτυχισμένη στον γάμο της, αγαπάει τον σύζυγό της, και δεν θα ήθελε ποτέ να τον πληγώσει. Όμως, μου λέει επίσης, ότι πάντα έκανε αυτό που αναμενόταν από εκείνη: Να είναι καλό κορίτσι, καλή σύζυγος, καλή μητέρα, να φροντίζει τους μετανάστες γονείς της. Η Πρίγια ερωτεύτηκε αυτόν που έκοψε τα δέντρα στην αυλή της, μετά από τον τυφώνα Σάντι. Με φορτηγό και με τατουάζ είναι ακριβώς το αντίθετο από εκείνη.
Όμως στα 47, η εξωσυζυγική σχέση της Πρίγια έχει να κάνει με την εφηβεία που δεν έζησε ποτέ. Και η ιστορία της μου επισημαίνει, πως όταν αναζητούμε το βλέμμα κάποιου άλλου, δεν σημαίνει πάντα ότι φεύγουμε από τον σύντροφό μας, αλλά από το άτομο που έχουμε γίνει.
Και δεν είναι ότι αναζητούμε τόσο κάποιο άλλο άτομο, όσο ότι αναζητούμε έναν άλλο εαυτό.

Σε όλον τον κόσμο, υπάρχει κάτι που μου λένε πάντα οι άνθρωποι που έχουν εξωσυζυγικές σχέσεις: Αισθάνονται ζωντανοί. Και μου λένε συχνά ιστορίες μιας πρόσφατης απώλειας, ενός γονιού που πέθανε, ενός φίλου που έφυγε νωρίς, και μιας δυσάρεστης ιατρικής γνωμάτευσης.
Ο θάνατος και η θνητότητα ζουν συχνά στη σκιά μιας εξωσυζυγικής σχέσης, επειδή εγείρουν αυτά τα ερωτήματα: Αυτό ήταν; Υπάρχει κάτι άλλο; Έτσι θα συνεχίσω και τα επόμενα 25 χρόνια;
Θα αισθανθώ ποτέ ξανά όπως τότε;
Και αυτό με οδήγησε να σκεφτώ, ότι ίσως αυτά τα ερωτήματα, είναι αυτά που ωθούν τους ανθρώπους να περάσουν τη διαχωριστική γραμμή, και ότι κάποιες σχέσεις είναι μια απόπειρα να νικήσει κάποιος τη νέκρωση, να βρεί ένα αντίδοτο για τον θάνατο.

Και αντίθετα από όσα μπορεί να νομίζετε, οι σχέσεις δεν έχουν τόσο να κάνουν με το σεξ, όσο με την επιθυμία: Την επιθυμία να σε προσέχουν, την επιθυμία να αισθάνεσαι ιδιαίτερος, την επιθυμία να αισθάνεσαι σημαντικός. Η ίδια η δομή μιας σχέσης, το γεγονός ότι δεν μπορείς ποτέ να έχεις τον εραστή σου, σε κάνει να επιθυμείς διαρκώς.
Αυτό από μόνο του είναι ένας μηχανισμός επιθυμίας, επειδή το ανολοκλήρωτο και η ασάφεια σε κάνουν να θέλεις αυτό που δεν μπορείς να έχεις.

Μερικοί από εσάς πιθανώς να σκέφτεστε ότι δεν γίνονται απιστίες σε μια ανοιχτή σχέση, αλλά γίνονται. Κατ' αρχήν, η συζήτηση για τη μονογαμία δεν είναι η ίδια με τη συζήτηση για την απιστία. Όμως είναι γεγονός, πως ακόμα κι όταν έχουμε την ελευθερία να έχουμε και άλλους σεξουαλικούς συντρόφους, εξακολουθεί να μας δελεάζει η δύναμη του απαγορευμένου. Ότι αν κάνουμε αυτό που υποτίθεται ότι δεν πρέπει να κάνουμε, τότε αισθανόμαστε ότι πραγματικά κάνουμε αυτό που θέλουμε. Κι έχω πει σε αρκετούς ασθενείς μου, ότι αν μπορούσαν να βάλουν στη σχέση τους το ένα δέκατο της τόλμης, της φαντασίας και της ενέργειας που βάζουν στις εξωσυζυγικές τους σχέσεις,
κατά πάσα πιθανότητα δεν θα χρειάζονταν να με δουν ποτέ.

Οπότε, πώς αναρρώνουμε από μια εξωσυζυγική σχέση;
Η επιθυμία είναι βαθιά. Η προδοσία είναι βαθιά. Όμως μπορεί να θεραπευτεί. Και κάποιες εξωσυζυγικές σχέσεις, είναι η σταγόνα που ξεχειλίζει το ποτήρι σχέσεων που ήδη αργοπέθαιναν. Όμως κάποιες άλλες, θα μας ωθήσουν προς νέες δυνατότητες.
Είναι πραγματικότητα, ότι τα περισσότερα ζευγάρια που έχουν βιώσει εξωσυζυγικές σχέσεις, παραμένουν μαζί. Όμως κάποια απλώς θα επιβιώσουν και κάποια άλλα θα μπορέσουν να μετατρέψουν την κρίση σε ευκαιρία. Θα μπορέσουν να την μετατρέψουν σε μια παραγωγική εμπειρία. Και σκέφτομαι ότι αυτό ισχύει και για τον εξαπατημένο σύντροφο που συχνά θα πει: «Νομίζεις ότι εγώ δεν ήθελα περισσότερα; Όμως εγώ δεν το έκανα αυτό». Όμως τώρα που η απιστία βγήκε στο προσκήνιο, διεκδικούν και εκείνοι περισσότερα,  και δεν χρειάζεται πλέον να παραμείνουν σε μια κατάσταση που μπορεί να μην ήταν κατάλληλη ούτε για τους ίδιους. Έχω παρατηρήσει ότι πολλά ζευγάρια, αμέσως μετά από μια εξωσυζυγική σχέση, και λόγω της αταξίας που μπορεί τελικά να οδηγήσει σε μια νέα τάξη, θα κάνουν ουσιαστικές, ειλικρινείς και ανοιχτές συζητήσεις, κάτι που δεν έκαναν για δεκαετίες. Και σύντροφοι που ήταν σεξουαλικά αδιάφοροι, ανακαλύπτουν ξαφνικά έναν τόσο ακόρεστο πόθο που δεν ξέρουν από πού προήλθε.

  Κάτι στον φόβο της απώλειας θα αναζωπυρώσει την επιθυμία και θα ανοίξει τον δρόμο προς μια καινούργια αλήθεια. Όταν αποκαλύπτεται μια απιστία, τι ακριβώς μπορούν να κάνουν τα ζευγάρια; Γνωρίζουμε από τα τραύματα, ότι η ίαση ξεκινάει όταν ο αυτουργός αναγνωρίσει το λάθος που έκανε. Έτσι, για τον σύντροφο που είχε μια σχέση, για τον Νικ, το ένα είναι να βάλει τέλος στην εξωσυζυγική σχέση, όμως το άλλο είναι η ουσιώδης και σημαντική πράξη, να δηλώσει ενοχή και μεταμέλεια που πλήγωσε τη γυναίκα του.
Όμως η αλήθεια είναι ότι έχω παρατηρήσει πως πολλοί από όσους κάνουν εξωσυζυγικές σχέσεις αισθάνονται απίστευτα ένοχοι που πλήγωσαν τον σύντροφό τους, αλλά δεν αισθάνονται ένοχοι για την ίδια την εξωσυζυγική σχέση. Και αυτή η διάκριση είναι σημαντική. Και ο Νικ πρέπει να επαγρυπνήσει για τη σχέση. Για ένα διάστημα, πρέπει να γίνει ο προστάτης των ορίων. Είναι δική του ευθύνη να το αναφέρει, επειδή αν το σκεφτεί εκείνος μπορεί να ανακουφίσει την Χέδερ από τις εμμονές και από την ανάγκη της να βεβαιωθεί ότι η εξωσυζυγική σχέση δεν έχει ξεχαστεί, και αυτό από μόνο του αρχίζει να αποκαθιστά την εμπιστοσύνη.
Όμως η Χέδερ και άλλοι απατημένοι σύντροφοι είναι σημαντικό να κάνουν πράγματα που θα αποκαταστήσουν την αυτοεκτίμησή τους. Να περιτριγυρίσουν τον εαυτό τους με αγάπη, φίλους και δραστηριότητες που δίνουν χαρά, νόημα και ταυτότητα.
Όμως ακόμα πιο σημαντικό είναι να συγκρατήσουν την περιέργειά τους και μην ψάξουν για τις βρώμικες λεπτομέρειες: Πού ήσασταν; Πού το κάνατε; Πόσο συχνά; Είναι καλύτερη από μένα στο κρεβάτι; Ερωτήματα που προκαλούν μόνο περισσότερο πόνο και σας κρατούν ξύπνιους τη νύχτα. Αντ' αυτού, στραφείτε προς τα διερευνητικά ερωτήματα. Αυτά που αντλούν το νόημα και τα κίνητρα:
Τι σήμαινε για σένα αυτή η σχέση; Τι είναι αυτό που μπόρεσες να εκφράσεις ή να βιώσεις εκεί που δεν μπορούσες πλέον να το κάνεις μαζί μου; Πώς ήταν όταν επέστρεφες στο σπίτι; Τι εκτιμάς στη σχέση μας; Είσαι ευχαριστημένος που τελείωσε;
Κάθε απιστία θα επαναπροσδιορίσει τη σχέση και κάθε ζευγάρι θα καθορίσει ποιο θα είναι το κληροδότημα αυτής της απιστίας. Όμως οι εξωσυζυγικές σχέσεις ήρθαν για να μείνουν και δεν θα φύγουν. Και τα διλήμματα της αγάπης και της επιθυμίας δεν δίνουν μόνο απλές απαντήσεις, άσπρο-μαύρο, καλό-κακό, θύμα-θύτης. Η προδοσία σε μια σχέση παρουσιάζεται με πολλές μορφές. Υπάρχουν πολλοί τρόποι να προδώσουμε τον σύντροφό μας: Με περιφρόνηση, με παραμέληση, με αδιαφορία, με βία.

 Η σεξουαλική προδοσία είναι μόνο ένας από τους τρόπους που πληγώνουμε. Με άλλα λόγια, το θύμα μιας εξωσυζυγικής σχέσης, δεν είναι πάντα το θύμα του γάμου.
Με ακούσατε και ξέρω τι σκέφτεστε: Έχει γαλλική προφορά, οπότε πρέπει να είναι υπέρ των εξωσυζυγικών σχέσεων. (Γέλια)
Κάνετε λάθος. Δεν είμαι Γαλλίδα. (Γέλια) (Χειροκρότημα)
Και δεν είμαι υπέρ των εξωσυζυγικών σχέσεων. Επειδή όμως νομίζω πως από μια εξωσυζυγική σχέση μπορεί να βγει κάτι καλό μου κάνουν πολύ συχνά αυτή την πολύ παράξενη ερώτηση: Θα το συνιστούσα;
Δεν θα σας συνιστούσα να κάνετε μια εξωσυζυγική σχέση, όπως δεν θα σας συνιστούσα να έχετε καρκίνο. Και παρ' όλα αυτά, ξέρουμε ότι άνθρωποι που κάποτε αρρώστησαν συχνά μιλούν για το πώς η ασθένειά τους τους έδωσε μια νέα προοπτική. Η βασική ερώτηση που μου έκαναν μόλις έφτασα σε αυτό το συνέδριο και είπα ότι θα μιλήσω για την απιστία, ήταν: «Υπέρ ή κατά;» 

 Τους είπα: «Ναι». (Γέλια)

Εξετάζω τις εξωσυζυγικές σχέσεις από δύο πλευρές. Ο πόνος και η προδοσία είναι στη μία πλευρά. Η εξέλιξη και η ανακάλυψη του εαυτού είναι στην άλλη. Τι έκανε αυτό σε σένα και τι σημαίνει αυτό για μένα; Κι έτσι, όταν ένα ζευγάρι έρχεται σε μένα αφού έχει αποκαλυφθεί η εξωσυζυγική σχέση, συχνά τους λέω αυτό: Σήμερα, στη Δύση, οι περισσότεροι από εμάς θα κάνουμε δύο ή τρεις σχέσεις ή γάμους, και κάποιοι από εμάς θα τις κάνουμε με το ίδιο άτομο.

  Ο πρώτος γάμος σας τελείωσε.

  Θέλετε να δημιουργήσετε έναν δεύτερο μαζί;


 Ακούγοντας την ομιλία της  Esther Perel  από     εδώ

Ο άδειος καθρέφτης του Νάρκισσου

Περιμένοντας μάταια εκείνη την αγάπη χωρίς όρους που θα τον ένωνε με τον εαυτό του...

Αγανακτείς να συνωστίζονται τόσοι θαυμαστές
Απ' έξω μόνο στη βιτρίνα σου
και μέσα ψυχή να μην μπαίνει.

Έτσι γίνεται. Απ' έξω μόνο στη βιτρίνα
θορυβούμε οι λάτρεις της αλήθειας.

Ποια ψυχή διαθέτει το μη αναγραφόμενο
κόστος της απόκτησης.
Εξάλλου ας μην κρυβόμαστε.

Κάθε αλήθεια δεν είναι όλη χρυσός
μήτε όλο πολύτιμοι λίθοι.


Κική Δημουλά

Ο Νάρκισσος ερωτεύεται τη μορφή του. Θαμπώνεται από το είδωλό του. Σκύβει στο κάτοπτρο αγωνιώντας να συναντήσει το βλέμμα εκείνο που αρνήθηκε να του παραδοθεί και έκτοτε το αναζητά απεγνωσμένα∙ σε βλέμματα άλλων, σε καθρεφτίσματα που θα του προσφέρουν εκείνο που αποζητά.

Λαχταρά την ένωση της εικόνας του εαυτού του, για να λυτρωθεί, σε ένα σχήμα, σε μια μορφή, πλασμένη με αγάπη για αυτό που είναι στον πυρήνα του.

Το βλέμμα επιβεβαίωσης που γυρεύει δεν το βρήκε στις διαδρομές του. Το συναισθηματικό κράτημα δεν επιτεύχθηκε. Δε σφιχταγκάλιασε τις παιδικές του πατούσες.
Κι από τότε ίπταται, προς αναγνώριση εκείνου που παρέμεινε μετέωρου από μια προσμονή, η οποία δεν εκπληρώθηκε ποτέ από εκείνους που αποτελούσαν τα στηρίγματά του.

Περιμένοντας μάταια εκείνη την αγάπη χωρίς όρους που θα τον ένωνε με τον εαυτό του, η αξία του θρυμματίστηκε, ο καθρέφτης του ράγισε, ο έρωτας όμως για τον εαυτό του αποθεώθηκε. Το κενό, που ανταμώθηκε μαζί του στην αναζήτηση μιας απλόχερης αγάπης, τον έκανε να στραφεί στο μόνο σταθερό που είχε, τον εαυτό του. 

Salvador Dali "Η μεταμόρφωση του Νάρκισσου" 1937 **

Κι από τότε ένας έρωτας μοναχικός τον ταλανίζει, όπου κάθε φορά που συναντιέται με εκείνη την αγάπη που δε γνώρισε στην αναζήτησή του, κι όπου δονεί στον ψυχισμό του ανοίκειες μελωδίες, αναδιπλώνεται στον γνώριμο εαυτό του και παθιάζεται από την αντανάκλασή του, όπου η μοναξιά τον περικλείει με το λατρευτικό της δαφνοστέφανο. 

Προχωρά τραυματισμένος, ενώ η ζωή του κυλά στον ίδιο αργόσυρτο ρυθμό με επαναλαμβανόμενο τρόπο. Βαδίζει αργά σε ένα δρόμο χαραγμένο από τα ίχνη της μνήμης, όπου η έλλειψη αντανάκλασης τον κρατά απαξιωτικά έγκλειστο της, και είτε προσφέρει τα πάντα, χωρίς να προσφέρεται ο ίδιος βέβαια, είτε φεύγει τρομαγμένος κάθε φορά που ένα συναισθηματικό ερέθισμα τον επηρεάζει.

Στις σχέσεις που αγκαλιάζονται με την αληθινή δέσμευση έχει πάντα ανοιχτό ένα δρόμο διαφυγής∙ από τους άλλους νομίζει, στην πραγματικότητα όμως από τον εαυτό του. Τρομάζει να ξεδιπλώσει τις ανάγκες του σε ένα πρόσωπο, γιατί συνθλίβεται ο ίδιος κάτω από το βάρος τους. Πώς να τις αντέξει ο σύντροφός μου, ο φίλος μου, διερωτάται;

Εδώ ο ίδιος δυσανασχετεί, υποφέρει κάτω από το βάρος της ντροπής, για όλα εκείνα που φαντάζεται πως θα μπορούσε να είναι και δεν μπόρεσε να τα κατακτήσει, για την άσχημη πλευρά του εαυτού του, την αδύναμη και φοβισμένη, η οποία εκτέθηκε στο βλέμμα του και απορρίφθηκε. «Αν αναγνωρίσω τις ανάγκες μου, θα έρθω σε επαφή με την αδύναμη πλευρά του εαυτού μου που μειονεκτεί» σκέφτεται.

''Θα προσπαθήσω λοιπόν να μη δουν οι άλλοι το αδύναμο και φοβισμένο παιδί που αισθάνομαι πως είμαι''. Γίνεται σωτήρας, ενώ στην πραγματικότητα ο ίδιος διψά για σωτηρία. Γίνεται θύτης, ενώ είναι θύμα μιας ανάγκης που φοβάται να αποκαλυφθεί.

Στη συνάντησή του με τον άλλον νιώθει τόσο μικρός, σαν ασήμαντη κουκίδα που αχνοφαίνεται κάπου στον ορίζοντα, χωρίς σαφή προσανατολισμό και περίγραμμα. Νιώθει λύπη, μοναξιά, γυρεύει απεγνωσμένα μια συντροφιά που θα τον λυτρώσει από αυτό το μοναχικό συναίσθημα και μπαίνει σε σχέσεις με άνισους όρους.

Νιώθει νάνος μπροστά τους και η παραμικρή εκδήλωση εκείνων με τους οποίους σχετίζεται, επηρεάζει την θρυμματισμένη του αξία. Εάν η αντίδραση τους είναι θετική, τότε υπερεκτιμά τις ικανότητες του, εάν η εικόνα που δέχεται είναι αρνητική, τότε αμφισβητεί την ήδη εύθραυστη αξία του. Τον επηρεάζει κάθε ίχνος της αντανάκλασης που δέχεται και εξαρτάται ανησυχητικά από εκείνες τις αντιδράσεις που πλήττουν την ευαλωτότητά του.

Το παραμικρό ερέθισμα, που αντηχεί μέσα του τη θύμηση από επώδυνα συναισθήματα, το μεταφράζει ως απόρριψη, η οποία προκαλεί αστάθεια στο ‘εγώ’ του και ο ναρκισσισμός του πλήττεται θανάσιμα, ενώ οι αλλεπάλληλες ματαιώσεις παγώνουν την συναισθηματική του διάθεση.

Για να προστατευτεί, καταφεύγει στις άμυνες του, κλείνεται ερμητικά σε μια ναρκισσιστική αυτάρκεια, αυτοθαυμαζόμενος, εγκλωβισμένος σε ένα ναρκισσιστικό κέλυφος, όπου τρέφεται από αυτό, χτισμένος μέσα σε αυτό, παρασυρμένος στις ουτοπικές του χίμαιρες που τις ζωγραφίζει πολύχρωμα μοναχικές στη φαντασία του.

Επιμένει στη μοναξιά του εκλογικεύοντάς την, διαλαλώντας πως δε χρειάζεται κανένα, πως κανείς δεν μπορεί να σταθεί στο ύψος των απαιτήσεων του. Συρράπτει το όστρακο του και αποδιώχνει κάθε συνομιλία που προσπαθεί να τον πείσει να ξεδιπλωθεί σε μια συνάντηση για να την προσκαλέσει.

Απογυμνωμένο μαλάκιο στην πραγματικότητα με ένα τραυματισμένο, σχεδόν θρυμματισμένο πυρήνα εαυτού, αποκρύπτει την ευαλωτότητά του ακόμα κι από τον ίδιο. Ο φόβος του μήπως οι άλλοι διεισδύσουν μέσα του και φανερωθεί η φτώχεια της ρακένδυτης ψυχής του διογκώνει με φανφαρονισμό το εγώ του, ενώ το περιεχόμενο του το φαντασιώνεται ως κούφιο.

Το φουσκώνει όμως από ανυπέρβλητο κομπασμό, προσπαθώντας να το επικαλύψει, για να παραπλανηθεί και να παραπλανήσει, παρότι εκείνο παραμένει σαν ένα πλουμιστό κρόσσι που με σκέρτσο κρύβει την ανέχεια του, ενώ η ψυχική φτώχεια κι η μιζέρια διαλαλούν την παρουσία τους.

Νιώθει ντροπή για όλα εκείνα που αποτελούν τον εαυτό του, σκέψεις και συναισθήματα που προκάλεσαν τα γεγονότα του παρελθόντος και προκειμένου να αποκρύψει καθετί κατατρεγμένο που παραμένει μέσα του, φορά μια μάσκα και υποκρίνεται.

Έτσι, μόνος του προχωρά. Φοβάται στις διαδρομές του. Νιώθει έρμος, αβοήθητος. Κι οι άλλοι γίνονται καθρέφτες της ψυχής του, όπου κάποιοι από αυτούς είναι θαμποί και παραπλανητικοί, γιατί διαισθάνονται την ευαλωτότητά του και τον εκμεταλλεύονται.

Κάποιοι άλλοι λυγίζουν κάτω από το βάρος των συναισθημάτων που τους προβάλει, γιατί είναι βαθιά χρωματισμένα από μια υποτίμηση που διαποτιζει και εκείνους, και αν είναι υγιείς φεύγουν προτού κάνουν σχέση μαζί του, ενώ αν έχουν τα ίδια ελλείμματα παραμένουν και οι δύο τους σε μια αλλοτριωτική σχέση που εξασθενίζει την εμπιστοσύνη μεταξύ τους.

Ένα τοξικό συναίσθημα εξαπλώνεται στο είναι του και προβάλλεται σε όσους έρχονται σε επαφή μαζί του με την μορφή φόβου, πανικού, νομίζοντας πως όλοι θα παίξουν στην ζωή του πανομοιότυπους ρόλους.

Και μια βαθιά δυσφορία είναι διάχυτη προς τους άλλους, γιατί όταν κάποιος εξαγοράζει την αγάπη δίνοντας όλο και περισσότερα, δημιουργείται μέσα του ένα κενό, όπου ανακινείται μέσα του ο πόνος, ο θυμός, η οργή για όλα εκείνα που στερείται. Αυτά τα συναισθήματα γίνονται πηγή πίκρας που δηλητηριάζει εκείνες τις σχέσεις όπου η αλήθεια διψά να αναδυθεί.

Κάποιοι άλλοι εκμεταλλεύονται αυτήν τη συνεχή προσφορά και, ενώ εκείνος έχει την ψευδαίσθηση πως πρόκειται να εκτιμηθούν οι προσπάθειες του και να αποτιμηθούν τα δώρα του, αδειάζει την ψυχή του νομίζοντας πως θα την βρει πιο πλούσια, αλλά τελικά ανακαλύπτει πως αυτή η ψυχή στην πορεία της σχέσης ληστεύτηκε και παραδόθηκε απογυμνωμένη.

Χρησιμοποιεί κι ο ίδιος ληστρικά την κάθε σχέση απαιτώντας να γίνει το άλλο πρόσωπο ένας καθρέφτης που θα αναγνωρίσει και θα επιβεβαιώσει το είδωλο του, προκειμένου να επιβεβαιωθεί η ίδια του η ύπαρξη. Γυρεύει ένα κάτοπτρο που θα σαγηνευτεί από κάθε σημείο που σκιρτά να ενωθεί στη ψυχή του και στην αντανάκλαση του ποθεί να βρει τη συγκόλληση του.

Όταν η ίδια η οντότητα κλονίζεται από την απουσία επιβεβαίωσης, από την έλλειψη εκτίμησης, τότε έρχεται η απόγνωση, η οποία για να μη γίνει συντριβή, αποζητά στον καθρέφτη του άλλου να βρει ένα ομοίωμα. Ψάχνει στο βλέμμα του να ανακαλύψει τον εαυτό του, γυρεύει απεγνωσμένα στις αντιδράσεις του το θαυμασμό που θα εδραιώσει την αξία μέσα του.

Δε γυρεύει την εκτίμηση από το άλλο πρόσωπο, γιατί η εκτίμηση εμπεριέχει το σεβασμό και την υπομονή και βέβαια η εκτίμηση προϋποθέτει μια ωριμότητα εαυτού, αλλά επιτακτικά αναζητά από το πρόσωπο που επιλέγει, να γίνει ο βωμός που θα τοποθετήσει τον εαυτό του, ώστε αυτά τα αποκόμματα που αιωρούνται να μπορέσουν να γίνουν εγώ, για να απεικονίσει την αυτοπροσωπογραφία του.

Σαν η σχέση να γίνεται βορά, για να αποδείξει πως αξίζει μέσα από το βλέμμα του άλλου και φανεί καθαρά η εικόνα του, ώστε να αποτυπώσει τα χαρακτηριστικά του. Ελπίζει πως ο καθρέφτης του μπορεί να χάσει τη θαμπάδα του, να αποκαθηλωθεί το ραγισμένο του είδωλο και να σμιλέψει στη θέση του κάτι νέο και αγαπημένο.

Ζητά απεγνωσμένα από το άλλο πρόσωπο να αποκαταστήσει κάθε ράγισμα στο καθρέφτη του, για να επαναπροσδιορίσει το δικό του θρυμματισμένο βλέμμα και να κοιτάξει τον εαυτό του με μια σίγουρη ματιά, ώστε η επισφάλεια να χάσει τον κυρίαρχο ρόλο μέσα του.

Απαιτεί, ενώ μια βαθιά λύπη διαφαίνεται που σκεπάζει τη ψυχική του διάθεση, όπου το άδειο δε γεμίζει από το τίποτα που συναντά σε ανθρώπους που έχουν κοινά με τα δικά του ελλείμματα και επομένως δε μπορούν να του προσφέρουν τη συναισθηματική πληρότητα που αποζητούν.

Προσεγγίζει τις σχέσεις του προσπαθώντας να γεμίσει τα κενά του και ενώ τους χρησιμοποιεί για αυτό, ανακαλύπτει πως έχει γίνει ο ίδιος ένα χρηστικό αντικείμενο, όπου η χρήση είναι εκείνο που κρατά εξαρτημένους δυο ανθρώπους που πασχίζουν να αναπληρώσουν ό,τι χάθηκε στο παρελθόν τους με απεγνωσμένο τρόπο.


Δεν αγαπάνε, αλλά χρησιμοποιούν το συναίσθημα τους για να πετύχουν κάτι άλλο. Από τη μια πιστεύουν πως πρέπει να γίνουν τα πάντα για τον άλλον και από την άλλη τον ληστεύουν για να τον αδειάσουν από την παρουσία του και να συμμαζέψουν μέσα από εκείνον τα σκορπισμένα τους κομμάτια. Και ο έρωτας κρύβεται τρομαγμένος από τα αδέξια χέρια τους για να μην τον λαφυραγωγήσουν λεηλατώντας τον.

Όταν όμως χρησιμοποιεί τον άλλο, ώστε να καλύψει τα ναρκισσιστικά του τραύματα, τις ελλείψεις της ψυχής του, τραυματίζει τη σχέση αφήνοντάς την εκτεθειμένη σε μια παγερή μοναξιά.

Παραπονιέται ότι είναι μόνος του, αλλά στην πραγματικότητα εκείνος διαμορφώνει το σκηνικό, δίνει ρόλους και λυπάται, γιατί το έργο παίζεται σε μια αέναη επανάληψη. Ένα έργο που το τέλος του ενέχει θυμό και παράπονο για την εγκατάλειψη του ήρωα σε μια προδιαγεγραμμένη μοίρα.


Ο Νάρκισσος παρέμεινε μόνος του με την αντανάκλασή του, γιατί μορφοποίησε μια μοναχική εικόνα για εκείνον, πιστεύοντας πως είναι το μόνο που του αξίζει.

Αν επιτρέψει στον εαυτό του να διαφοροποιηθεί από τα λάθος μηνύματα που έλαβε, θα μπορέσει να δεχτεί και να αγαπήσει το παρελθόν του, το οποίο είναι γεμάτο αξιόλογα μαθήματα, για να καταφέρει να γευτεί το παρόν του και να ονειρευτεί το μέλλον του.

Θα αισθανθεί αγάπη για τον εαυτό του, μόνο όταν αποδεχτεί τις αδυναμίες του και εκτιμήσει τα δυσδιάκριτα χαρακτηριστικά του που παρέμειναν ασήμαντα στο βλέμμα του, επειδή δεν αποθεώθηκαν από ανθρώπους, που η δυσκολία τους δεν τους το επέτρεψε.

Για να αισθανθεί όμορφο τον εαυτό του, στην ολότητά του, χρειάζεται να αναθεωρήσει την πλαστή έννοια της ομορφιάς, όπως την είχε νοηματοδοτήσει μέχρι τώρα και να συνειδητοποιήσει πως ομορφιά είναι η αποδοχή και η αγάπη για τον εαυτό του. Αν πάψει να εξαρτάται από αυτά που κάνει για να δομήσει τον αυτοσεβασμό του, τότε η δημιουργικότητά του, οι δεξιότητές του θα διαπνέονται από ευγνωμοσύνη και σεβασμό.

Δεν θα αποζητά στην αντανάκλαση της δημιουργικότητάς του ή των σχέσεων του να βρει επιβεβαίωση για τον εαυτό του, αλλά θα γίνεται ο ίδιος ένας καθρέφτης που ικανοποιημένος με αυτό που είναι θα μοιράζεται την αλήθεια του με εκείνους που αγαπά και θα φωταγωγεί τα έργα του χαρίζοντας τους αγάπη από τη ψυχή του.

Όταν καταφύγει κάποια στιγμή στην έξοδο από τα δεσμά εγκλωβισμού μιας απαξιωτικής εικόνας, όπου έχει υποβάλλει τον εαυτό του, μπορεί να γευτεί τη χαρά της ζωής, γιατί ο υγιής ναρκισσισμός του, η θετική εικόνα που έχει για τον εαυτό του τοποθετείται στη σωστή του θέση και δεν χρειάζεται τυμπανοκρουσίες, για να επιδειχτεί. Αρχίζει να δομείται στη σωστή του διάσταση.


Αγγελική Μπολουδάκη

Η Αγγελική Μπολουδάκη είναι ιδιώτης Κοινωνική Λειτουργός,
τέως στέλεχος του Κέντρου πρόληψης της χρήσης εξαρτησιογόνων ουσιών Ν.Χανίων
και τέως Εκπαιδευτικός Α.Τ.Ε.Ι.
Είναι συγγραφέας του βιβλίου ‘Μαμά, μπαμπά, δε με κοιτάξατε και χάθηκα’,
Εκδόσεις Αραξοβόλι

------------

**"Η μεταμόρφωση του Νάρκισσου" 

 Στο έργο του ο Dali αναδεικνύει μέσα από μια καθαρά υπερρεαλιστική προσέγγιση την πλήρη υποταγή του ήρωα στη λατρεία του ειδώλου του. Η φιλαρέσκεια του όμορφου νέου τον έχει συντρίψει και το μαρτύριό του μοιάζει ανυπόφορο και αδιέξοδο. 

Στη δεξιά περιοχή του πίνακα, το λουλούδι (νάρκισσος) προβάλει από ένα σπασμένο αυγό, το οποίο κρατά ένα υπερφυσικό σε μέγεθος χέρι, σηματοδοτώντας το τέλος του μαρτυρίου του ήρωα. Στη βάση του αντίχειρα, μπορoύμε να δούμε τα μυρμήγκια ως σύμβολα της αποσύνθεσης και της παροδικότητας της ύπαρξης. 
Για να ενισχυθεί αυτή η έννοια, προστίθεται στο έργο ένα τσακάλιπου καταβροχθίζει ένα σφάγιο, προμηνύοντας τον επερχόμενο θάνατο. 
Σε ένα βάθρο στα δεξιά, βλέπουμε ένα άγαλμα του Νάρκισσου σε μικρή κλίμακα να αυτοθαυμάζεται, ενώ στο βάθος με δυσκολία διακρίνουμε την εικόνα του χεριού να επαναλαμβάνεται σε ένα κενό χώρο πίσω από τα βουνά. Η προσέγγιση του Dali παρουσιάζεται ως μια διφορούμενη σχέση ανάμεσα στην ψευδαίσθηση και την πραγματικότητα, σε ένα πολύπλοκο δίκτυο της αλήθειας και της εξαπάτησης.

[ πηγή και πληροφορίες εδώ ]

Αλοΐσιος Αλτσχάιμερ - και ..

21 Σεπτέμβρη, η παγκόσμια ημέρα Αλτσχάιμερ....

Ο διαπρεπής νευροπαθολόγος που ανέλυσε πρώτος τα συμπτώματα της νόσου

Η πρώτη δημοσιευμένη ψυχιατρική μελέτη της εκφυλιστικής νόσου, που αργότερα θα έπαιρνε το όνομά του, ανήκει στον γερμανό ψυχίατρο Αλτσχάιμερ, ο οποίος περιέγραψε με σαφήνεια τα συμπτώματα της άνοιας ήδη από τις αρχές του 20ού αιώνα.

Η νόσος Αλτσχάιμερ είναι μια χρόνια νευροεκφυλιστική ασθένεια του κεντρικού νευρικού συστήματος, η οποία χαρακτηρίζεται από σταδιακή απώλεια της μνήμης και περιορισμό των υπόλοιπων νοητικών λειτουργιών του εγκεφάλου (λόγος, κρίση και προσωπικότητα). Παρά το γεγονός ότι αφορά κυρίως στην τρίτη ηλικία, συναντώνται περιστατικά και σε μικρότερες των 65 ετών ηλικίες.

Ο Αλτσχάιμερ ήταν ο πρώτος ψυχίατρος που ασχολήθηκε διεξοδικά τόσο με τα συμπτώματα όσο και τις αιτίες της νόσου που επηρεάζει σήμερα δεκάδες εκατομμύρια συνανθρώπους μας σε όλο τον κόσμο, κάνοντας τη νευροεπιστήμη να επικεντρωθεί στο Αλτσχάιμερ στα χρόνια που θα έρχονταν.

Κι αν ο γερμανός ψυχίατρος που αναγνώρισε τη φύση της ιδιαίτερης αυτής νευροεκφυλιστικής πάθησης το 1906 την αποκάλεσε αρχικά «προγεροντική άνοια» (presenile dementia), θα ήταν ο ακόμα γνωστότερος συνάδελφός του Εμίλ Κρεπελίν που θα της έδινε το όνομα με την οποία τη γνωρίζουμε σήμερα, νόσο Αλτσχάιμερ δηλαδή, προς τιμή του ανθρώπου που την ταυτοποίησε…

Πρώτα χρόνια

Ο Αλοΐσιος Αλτσχάιμερ γεννιέται στις 14 Ιουνίου 1864 στο Marktbreit της Βαυαρίας στη Γερμανία, ως γιος του τοπικού συμβολαιογράφου της μικρής πόλης. Για τα παιδικά του χρόνια δεν είναι τίποτα γνωστό, παρά μόνο ότι πέρασε από μια σειρά γερμανικών εκπαιδευτικών ιδρυμάτων και πήρε το πτυχίο του στην ιατρική από το Πανεπιστήμιο του Βίρτσμπουργκ το 1887.

Αργότερα εξειδικεύτηκε στην ψυχιατρική και ανέπτυξε βαθύτατο ενδιαφέρον για τη νευροπαθολογία, τη μελέτη δηλαδή των εγκεφαλικών εκφυλιστικών νόσων με τη βοήθεια του μικροσκοπίου.

Την ώρα που δουλεύει λοιπόν ως ψυχίατρος σε άσυλο φρενοβλαβών στη Φρανκφούρτη [ στο Städtische Anstalt für Irre und Epileptische (άσυλο για φρενήρεις και επιληπτικούς) και συνεκδίδει (με τον Franz Nissl ) την ψυχιατρική επιθεώρηση Zeitschrift für die gesamte Neurologie und Psychiatrie , αρχίζει να ασχολείται διεξοδικά με τη νευροεπιστήμη, στα σπάργανα τότε, βάζοντας στο ερευνητικό του στόχαστρο την επιληψία και μια σειρά ακόμα από παθήσεις του εγκεφάλου.



Καθοριστική στιγμή στη ζωή του και στην επιστήμη θα ήταν το 1901, όταν ο δρ Αλτσχάιμερ θα ερχόταν σε επαφή με την 51χρονη ασθενή Αουγκούστε Ντέτερ, τρόφιμο στο άσυλο φρενοβλαβών της Φρανκφούρτης, η οποία παρουσίαζε παράξενα συμπεριφοριολογικά συμπτώματα και μια αξιοσημείωτα μικρή βραχυχρόνια μνήμη.


Κατά το μοτίβο της ψυχιατρικής της εποχής, ο Αλτσχάιμερ θα ασχοληθεί διεξοδικά με τη νέα ασθενή του στα επόμενα χρόνια, κάνοντας τους συναδέλφους του να μιλούν για ψύχωση του ψυχιάτρου με την περίπτωσή της. Όταν μάλιστα πέθανε η Ντέτερ πέντε χρόνια μετά τη γνωριμία τους, τον Απρίλη του 1906 δηλαδή, ο διαπρεπής επιστήμονας έστειλε τον εγκέφαλό της για μελέτη στο Μόναχο, στο εργαστήριο του γνωστότερου γερμανού ψυχιάτρου της εποχής Εμίλ Κρεπελίν, του ανθρώπου που είχε αναλύσει όσο κανείς μια άλλη διαβόητη ψυχιατρική νόσο με εγκεφαλικά ίχνη, τη σχιζοφρένεια.


Με βάση νέες μικροσκοπικές τεχνικές ανάλυσης, ο Κρεπελίν και οι βοηθοί του πιστοποιούν πράγματι τη διακριτή παθολογία της νέας νευροεκφυλιστικής νόσου, που ο συνάδελφος Αλτσχάιμερ είχε αποκαλέσει στα ιατρικά κιτάπια του «προγεροντική άνοια»…


Η εργασία που άνοιξε νέους τομείς στη νευροεπιστήμη


Το ημερολόγιο έγραφε 3 Νοεμβρίου 1906 όταν ο Αλτσχάιμερ παρουσίασε την καινοτόμα εργασία του στη Βασιλική Ψυχιατρική Κλινική του Πανεπιστημίου του Μονάχου, αναλύοντας την άνοια και τη δραστική αλλαγή στη συμπεριφορά της Ντέτερ, η οποία είχε φύγει από τη ζωή 7 μήνες νωρίτερα.

Με την οικογένειά του

Παρά το γεγονός ότι η άνοια είχε προλάβει να αναλυθεί διεξοδικά από τη νευροεπιστήμη της εποχής και αποτελούσε ήδη παραδεδομένη ψυχιατρική νόσο, η ανάλυση του Αλτσχάιμερ ήταν πρωτοποριακή καθώς για πρώτη φορά στην ψυχιατρική επιστήμη τα συμπτώματα και η νευροπαθολογική βάση της νόσου παρουσιάζονταν σε ένα κοινό όλο, γεγονός που επέτρεψε φυσικά η επίσης καινοτόμα μικροσκοπική ανάλυση του Κρεπελίν.

Ο Αλτσχάιμερ συνεργαζόταν εξάλλου στενά με τον συνάδελφό του Φραντς Νισλ, τόσο στο εργαστήριο όσο και στο ψυχιατρικό περιοδικό του, καθώς η δική του μέθοδος χρώσης τμημάτων του εγκεφάλου με ασήμι ήταν που επέτρεψε την παρατήρηση των παθολογικών εγκεφαλικών κυττάρων. Ο Αλτσχάιμερ είχε πράγματι παρατηρήσει μόνος του τη νευροφυσιολογική βάση της άνοιας, κάτι που επιβεβαίωσε απλώς το εργαστήριο του Κρεπελίν στο Μόναχο.


Μετά λοιπόν την περίτρανη απόδειξη της νόσου, ο Κρεπελίν περιλαμβάνει στην όγδοη έκδοση του διαγνωστικού εγχειριδίου του «Psychiatrie» τη νέα μορφή εκφυλιστικής άνοιας του συναδέλφου του, αποκαλώντας τη πια όχι «προγεροντική άνοια» αλλά «νόσο Αλτσχάιμερ», ως διακριτή υποκατηγορία -για να είμαστε ακριβείς- των ανοιών.

Η ψυχιατρική «Βίβλος» του Κρεπελίν κυκλοφόρησε το 1911 αναγκάζοντας τους ψυχιάτρους της εποχής να μάθουν να βλέπουν τη νέα νόσο, ανοίγοντας νέους τομείς γνώσης και έρευνας…

Κατοπινά χρόνια

Μπορεί ο Αλτσχάιμερ να έγινε παγκοσμίως γνωστός για τη συνεισφορά του στη νευροεπιστήμη, δεν έμεινε όμως μόνο εκεί. Το 1912 έγινε τακτικός καθηγητής ψυχιατρικής στο Πανεπιστήμιο του Μπρεσλάου και συνέχισε πια την έρευνά του σε άλλους τομείς της νευροεπιστήμης, κυρίως στην ιστοπαθολογία του εγκεφαλικού φλοιού ανθρώπων με ψυχιατρικές νόσους.


Η νέα του μελέτη δεν έμελλε όμως να καρποφορήσει καθώς ο διαπρεπής ψυχίατρος πέθανε το 1915, σε ηλικία 51 ετών, από καρδιακή προσβολή στο τρένο για το Μπρεσλάου, έπειτα από επιπλοκές της νεφρικής ανεπάρκειας που τον ταλαιπωρούσε.

Κι έτσι η περιγραφή της νόσου με το όνομά του έμεινε η γνωστότερη συνεισφορά του στη νευροεπιστήμη…

Πηγές Newsbeast.gr kai Wikipedia

Θύτες με εξαρτητική προσωπικότητα

Προσφέρουν αδιαπραγμάτευτο θαυμασμό και εξιλεώνονται με ανενδοίαστη παραδοχή της αυθεντίας σου, ιδιότητα δυσεύρετη σε ανταγωνιστικές εποχές!
Εξαρτώνται από τα λόγια σου, θεοποιούν τις στιγμές, που τους δίνεις σημασία, αναπολούν τις ώρες, που αφιερώνεις, ακούγοντάς να μηρυκάζουν την ανασφάλειά τους. Σου περιγράφουν με λεπτομέρειες επικαλυπτόμενες συναισθήματα παρεμφερή. Και το πράττουν επίμονα, ψυχαναγκαστικά, αδιάλειπτα .  Κρέμονται από τα χείλη σου και υπομένουν τις ιδιοτροπίες σου . Ακόμα κι αν εκνευριστείς, δεν θα διακινδυνεύσουν να σε χάσουν. Θα υποχωρήσουν, μέχρι να βεβαιωθούν πως παραμένεις κοντά τους.

Τη στάση σου ως αδιαφορία αν εκλάβουν, θα επιδοθούν σε αναλύσεις ατέρμονες, γιατί μου φέρθηκε έτσι, πώς ύψωσε τον τόνο της φωνής του, μήπως δεν με αγαπά, γιατί δε με καταλαβαίνει. 
Ένα απύθμενο χωνευτήρι περιττολογίας και αυτοτροφοδοτούμενων ενοχών.

Ποιος δεν έλκεται από μία άνευ όρων παράδοση, με πενιχρό φαινομενικά αντάλλαγμα λίγο χάδι! Ποιος δε γοητεύεται από ένα πρόσωπο, που σε αποδέχεται δίχως ενστάσεις, όπως ακριβώς η μητέρα..
Μόνο που το τίμημα είναι η αφαίμαξη, η αυξανόμενη μετάγγιση συναισθηματικής ρώμης και η τελική απώλεια του ελέγχου 
0ταν θα σταματήσει η παρασιτική αυτή σχέση, οι ρόλοι θα έχουν αντιστραφεί και ο εξαρτώμενος αλώβητος θα κινήσει για νέες περιπέτειες ...
Ο  τρόμος της μοναξιάς και της εγκατάλειψης διακατέχει την ύπαρξή τους.  
Και  γι αυτό επιζητούν ενίσχυση για κάθε τους πράξη ή, χειρότερα, σε εξαναγκάζουν να πάρεις αποφάσεις για αυτούς. 


Είλωτες  για τον έπαινο του οποιουδήποτε, κόλακες για νεύματα συγκατάβασης. 
Σπουδαίοι δραματουργοί, σκηνοθετούν την επόμενη θεατρική κατάρρευση, διαδηλώνουν πόσο εύθραυστους οι περιστάσεις τους κατέστησαν και τι ευάλωτοι από τις τραυματικές εμπειρίες έχουν γίνει, προσφέρουν γη και ύδωρ για στήριξη, θαλπωρή, αγαλλίαση. 

Παρουσιάζονται στους αδαείς ως αλτρουιστές, δοτικοί, αλλά στην πραγματικότητα δεν εμβαθύνουν σε καμία σχέση, από την οποία δεν θα προκύ&ει κάποιο όφελος συναισθηματικό ή δεν θα είναι εγγυημένη η πολυπόθητη αναγνώριση 
Και φυσικά δεν αποτολμούν καμία μάχη
Ο  ξενιστής είναι εκείνος, που θα πολεμήσει όλους τους δικούς τους πολέμους, που οφείλει να τους υποστηρίξει, ακόμα κι αν δεν έχουν αντιληφθεί ορθά τα δεδομένα, επειδή οι άλλοι διαρκώς τους πληγώνουν, δεν τους κατανοούν, τους μειώνουν, δε θωπεύουν το θαυμαστό πήλινο κόσμο τους.   Καταδυναστεύονται από συντριπτικό άγχος για όσα βιώνουν, επιδιώκουν, αντιλαμβάνονται
Πληγώνονται εύκολα, αλλά δεν αποτολμούν την έξοδο από το περιήλιο της προσωπικότητας σου, παρά μόνο αν  βεβαιωθούν για τρία πράγματα .
Πως δεν σου έχουν αφήσει καμία ικμάδα ή αντοχή, πς αποστράγγισαν κάθε δυνατότητα ανάνηψης και τελικά πως ανακάλυ&αν έναν νέο φορέα εξουσίας, έναν  άφθαρτο και ανυποψίαστο αφελή, του οποίου την αφαίμαξη θα σχεδιάσουν και θα ενορχηστρώσουν με χειρουργική ακρίβεια 

Είναι οι άνθρωποι, που πάσχουν, εξαιτίας της εξαρτητικής προσωπικότητας, που αναπτύχθηκε κατά την παιδική ηλικία, τότε που ήταν αδύνατο να διαγνωσθεί

Υποφέρουν γιατί οι σημαντικοί ενήλικες είτε με την αδιαφορία τους είτε με την υπερπροστατευτικότητα είτε με την απουσία δεν τους επέτρεψαν να καλλιεργήσουν ένα ακέραιο εγώ, μια αυτόνομη ηθική και μία λογική πέρα από το εδώ και τώρα  .  
Κι έτσι επαναλαμβάνουν βασανιστικά την ξέγνοιαστη εξάρτηση των αθώων χρόνων, επαιτώντας για μπράβο και ξεπουλώντας την αυτοεκτίμηση για λίγη αναγνώριση.

Σαν βαμπίρ αναβιώνουν το χειριστικό παιδί, που κλαίει, κάνει θόρυβο, απαιτεί άμεση ικανοποίηση των θέλω του, θηρεύει τις αγκαλιές .  Στο κενό πέφτουν οι προσπάθειές τους να σπάσουν αυτήν την καθήλωση, εις μάτην επιθυμούν να διαρρήξουν τη νοσηρή και υποσυνείδητη προσκόλληση .
Και τελικά υποδουλώνοντας την ωριμότητα στη σκιά όσων εκλαμβάνουν ως ισχυρούς, παράδοξα, μα αποτελεσματικά, διασφαλίζουν τον έλεγχο.  

Τα δεινά τους, όμως, είναι ασήμαντα μπροστά στις δοκιμασίες, που θα περάσει το θύμα τους, ειδικά αν και το ίδιο εμφορείται από το σύνδρομο του σωτήρα.   Συχνά παραπονούνται για αδιαθεσίες και ημικρανίες, μιμούμενοι το παιδί, που δε θέλει να πάει σχολείο.  Μοιρασμένη η συχνότητά τους στα δύο φύλα, εγκαθιδρύουν αθόρυβα τις μικρές δυναστείες τους και ομιλούν με τέτοιο ζήλο για τον εαυτό τους και τις οδύσσειες του, που έντρομος διαπιστώνεις πως δε χρειάζεται καν να τους απαντάς .  Έτσι κι αλλιώς θα υποπέσουν σε μάντεμα σκέψης,   αυθαίρετες γενικεύσεις και προσωποποίηση των πάντων. 


Πώς θα τους αναγνωρίσετε :

-Δυσκολεύονται να πάρουν αποφάσεις, ακόμα και απλές, και αναζητούν διαρκή συμβουλευτική υποστήριξη και αναλυτική καθοδήγηση. 
-Επαφίενται σε άλλους για τη λή&η καθοριστικών αποφάσεων
-Αναλαμβάνουν την περαίωση αγγαρειών, εργασιών, που οι υπόλοιποι αποφεύγουν, για να γίνουν αρεστοί και αποδεκτοί
-Δεν βάζουν  τέλος σε καμία σχέση, αν δεν βεβαιωθούν πως έχουν βρει τον αντικαταστάτη -Υπολογίζουν σε μεγάλο βαθμό τη γνώμη των άλλων και αποφεύγουν τις συγκρούσεις.
-Έχουν συμπτώματα κατάθλιψης, εάν αντιληφθούν πως η υποτακτική συμπεριφορά τους δεν αρκεί, για να κρατήσει τους γύρω ή εάν βρεθούν σε ανταγωνιστικά και αμείλικτα περιβάλλοντα.
-Μεγαλοποιούν τα αρνητικά και χαίρονται με την παραμικρή, ακόμα και τυπική θετική ενίσχυση.
-Εάν  αμφισβητηθούν δεν μπορούν να ελέγξουν τη συμπεριφορά και τις ενορμήσεις τους, απογοητεύονται εύκολα ακόμα και στην υποψία αποτυχίας. 
-Δεν διακινδυνεύουν, παρά μόνο αν τους πάρετε από το χέρι και χρεωθείτε τις επιλογές τους.  -Πιστεύουν πως οι άλλοι είναι ικανότεροι και είχαν περισσότερες ευκαιρίες, γεγονός που τους κάνει μεμψίμοιρους
-Εξιδανικεύουν εκείνους από τους οποίους θα εξαρτηθούν.
-Πολλές φορές παρουσιάζονται ως τελειοθήρες, ώστε να έχουν προσχήματα, που θα δικαιολογήσουν την ατολμία και την αποφυγή δράσης.   Οι προσκολλήσεις τους δεν αναφέρονται αναγκαστικά σε συγκεκριμένα πρόσωπα, αλλά σε όποιον αποπνέει επίφαση δύναμης.

--

Πώς να τους βοηθήσετε:

Αν αποφασίσετε να τους βοηθήσετε, επιστρατεύστε όλες σας τις δεξιότητες και μάθετε να θέτετε εσείς τα όρια.  Ακούστε τους με αγάπη και ενδιαφέρον, αλλά διακόψετε τους, αν αρχίσουν να μακρηγορούν.  Μην ενισχύετε την αποποίηση ευθυνών, που επιδιώκουν και μη μετατραπείτε σε αυθεντία, από την οποία ασφυκτικά θα γαντζωθούν.  Αναθέστε τους μικρές αποστολές, στις οποίες γνωρίζετε πως εύκολα θα επιτύχουν, αυξάνοντας το βαθμό δυσκολίας
0σο κι αν σας κολακεύει, να θυμάστε ότι μόνο εάν γίνουν ανεξάρτητοι, θα ενδυναμωθούν
Ακόμα κι αν αυτό σημαίνει πως θα πρέπει εσκεμμένα να τους αγνοήσετε!



Ευστράτιος Παπάνης  Επίκουρος Καθηγητής Κοινωνιολογίας Πανεπιστημίου Αιγαίου 

Εκείνοι που δηλητηριάζουν τη ζωή μας ..

Η ποιότητα της ζωής εξαρτάται από το είδος των σχέσεων που καλλιεργούμε ή αλλιώς από τις δυναμικές των κοινωνικών μας δικτύων.
Αν εξαιρέσουμε την περίπτωση ατόμων με τεράστια αυτογνωσία, οι ετεροκαθορισμοί επηρεάζουν ακόμη και τον τρόπο που αντιλαμβανόμαστε τον εαυτό.

Ο τακτικός απολογισμός των καταστάσεων που μας καθηλώνουν και η αποτίμηση των προσώπων που επιβραδύνουν την ψυχολογική, πνευματική και κοινωνική ανάπτυξη, είναι επιτακτικός. 

Τα πρόσωπα αυτά, που κρυφά ή φανερά - αλλά σίγουρα λανθασμένα- μοιάζουν με αναγκαία κακά, δημιουργούν μία αρνητική κουλτούρα, ένα νοσηρό κλίμα, στο οποίο εγκλωβίζουν. Παραδόξως, παίρνουν και τη μορφή εκείνου που θα μας βγάλει από τη δεινή θέση, για την οποία εν πολλοίς εκείνα ευθύνονται.

Ομοιάζουν με τους τωρινούς σωτήρες πολιτικούς, που θα μας απαλλάξοοουν από την κρίση που οι ίδιοι επεδίωξαν.

Όμως είναι πολύ πιο επικίνδυνα, επειδή εκμεταλλεύονται τους φόβους, τις ενοχές, την αγάπη, την ανάγκη, το καθήκον και τη φιλοτιμία. Αλλά κυρίως, επειδή είναι προσφιλή, και η αγωνία της μοναξιάς ή της περιθωριοποίησης ζοφερή.

Θα τα αναγνωρίσετε εύκολα, επειδή αντιστέκονται σε κάθε εγχείρημα για αλλαγή.  Κι αυτό, γιατί η μεταβολή  της ψυχολογικής σας ισορροπίας και η έκθεση σε νέα ερεθίσματα και πρόσωπα, μπορεί να τα αποκαθηλώσει από το βάθρο, στο οποίο εσείς οι ίδιοι τα ενθρονίσατε.

Θα φανερωθούν εύκολα, επειδή καμιά φορά σας σπρώχνουν άκριτα προς την αλλαγή, χωρίς να σας προειδοποιούν για τις συνέπειες, με μόνο στόχο να επιστρέψετε νικημένοι πίσω. 

Θα τα διακρίνετε, καθώς δημιουργούν και παίζουν με τις ανασφάλειες, καθώς αντιλαμβάνονται εύκολα την εξαρτητική σχέση,   και λόγο στο λόγο φροντίζουν να τη συντηρούν και να την επιτείνουν.

Τρέφονται με την υποσυνείδητη πεποίθηση κάθε ανθρώπου, πως ο ίδιος αποτελεί το κέντρο του σύμπαντος ( όπως και η Γη για τους αρχαίους ) και πως όλα περιστρέφονται γύρω από το υπερτροφικό ή αδύναμο εγώ, που ζητά επιβεβαίωση και ανατροφοδότηση.

• Εξαφανίστε από τη ζωή σας τους μίζερους χαρακτήρες, εκείνους που δε μπορούν να ευχαριστηθούν τη στιγμή, αντλούν όμως ηδονή με το να καθιστούν εσάς συνεργούς στην κακοδαιμονία και τη γκρίνια. Αποδέκτες καθώς καθίστασθε των αρνητικών συναισθημάτων, σταδιακά , είτε ενστερνίζεστε τη φιλοσοφία τους είτε είστε έτοιμοι να εκραγείτε, συνήθως σε αθώα θύματα. Μην τους απαντάτε, μην δικαιολογείσθε, μην συνδιαλέγεσθε.  Δεν το επιθυμούν και δεν πρόκειται να αλλάξουν.
  
• Εξορίστε όσους υποτιμούν την αξία σας, υποδαυλίζουν την αμφιβολία, μαραίνουν την αυτοεκτίμηση. Αλλά πρώτα, φροντίστε ν΄αποκτήσετε μια δόση υπερηφάνειας, που θα σας κάνει να πιστέψετε πως σε εσωτερικές αρετές κρύβεται ο θησαυρός κάθε ανθρώπου.
  
• Ρίξτε στην πυρά εκείνους που παίρνουν τη ζωή, τους τύπους, τις διαδικασίες , τις συμβάσεις υπερβολικά σοβαρά. Τα χρόνια που απομένουν είναι τόσο πολύτιμα, που η κατασπατάλησή τους σε ανθρώπινες ματαιοδοξίες, κοινωνικά θέσφατα και υποκριτικά μετερίζια είναι ανούσια.
  
• Απομονώστε τους κόλακες , αυτούς που σας επαινούν σε κάθε περίσταση, ετούτους που στους ανώτερους φέρονται δουλικά και σε όσους εκλαμβάνουν ως κατώτερους, δυναστικά. Σας σπρώχνουν σε περιπέτειες για να σας δουν να καταστρέφεστε, σας παρουσιάζουν τις μισές αλήθειες και αλλοιωμένα τα δεδομένα.
  
• Αντιληφθείτε τους ανέντιμους, που θα σας υποσκάψουν και θα σας τη φέρουν πισώπλατα. Αν στο περιβάλλον σας υπάρχουν παρόμοιοι, θα ενεδρεύουν σε κάθε σας προσπάθεια και θα καιροφυλαχτούν σε κάθε σας λάθος . Μη συσχετίζεσθε μαζί τους , κι αν αυτό δεν ειναι εφικτό, αποκαλύψτε τους πρώτοι.
  
• Γίνετε ξένοι προς άτομα δίχως χιούμορ, αποξενωθείτε από εκείνουν που δε μπορούν να αυτοσαρκασθούν, από τους υπερευαίσθητους και ευερέθιστους. Το μόνο που επιδιώκουν είναι να σας αναγκάζουν διαρκώς να απολογείστε.
  
• Αποφύγετε τους λογάδες, τους φλύαρους , την κομπορρημοσύνη και τον πομφολυγισμό. Οι περιττές λέξεις, ο πλεονασμός και οι τάχα ρηξικέλευθες αποφάνσεις απλά καλύπτουν την αδυναμία τους να διατυπώσουν οτιδήποτε ουσιώδες.
  
  
• Πατάξτε τους προφήτες, τους μάντεις που ελλοχεύουν όχι προς χάριν της πρόληψης, αλλά για να δημιουργήσουν τις προϋποθέσεις, ώστε τα γεγονότα και οι πράξεις να έχουν την έκβαση, που θέλουν.
• Να είστε επιφυλακτικοί όταν συναναστρέφεστε με άτομα, που δεν έχουν κανένα σχέδιο, στόχο ή προοπτική. Όσους αρμενίζουν χωρίς πυξίδες και στρατηγική και αλλάζουν κάθε τόσο τις πορείες τους, ανάλογα με τον άνεμο και τις συνθήκες.
• Επιστέγασμα των θεωριών είναι οι πράξεις. Μην διακυβεύετε την ενέργειά σας με όσους χρησιμοποιούν τις θεωρίες, τα συνθήματα, τις κραυγές, για να αποκτήσουν προσωπική ταυτότητα. Ακόμα και η αγάπη μετριέται με το πλήθος των θυσιών, που είναι έτοιμος να κάνει κάποιος για σας. Τα υπόλοιπα είναι συμβιβασμός.
• Συνεπακολούθως, αποστομώστε τους δήθεν, τους επιφανειακούς, εκείνους που χρησιμοποιούν την κουλτούρα, την αναζήτηση, την κοινωνική ευαισθησία, για να εντυπωσιάζουν και να γίνονται αποδεκτοί.
  
• Η ηθική έχει ένα αξιοπρόσεκτο χαρακτηριστικό: Αν την αγνοήσεις στο ελάχιστο, είσαι έτοιμος και για τα σημαντικά να την αποκηρύξεις. Εναντιωθείτε στους ασυνεπείς, στα πρόσωπα που είναι διατεθειμένα να παραβούν, να σκευωρήσουν, να δράσουν παράτυπα. Συμπαρασύρουν με τα στιγμιαία οφέλη, που αποκομίζουν.
  
• Ο έρωτας δωρήθηκε στους ανθρώπους για να δίνει χαρά. Αν ο σύντροφος συνέχεια σας ταλαιπωρεί με αμφιθυμίες, οπισθοχωρήσεις, βολέματα, υπεκφυγές, απιστίες, τότε δεν είναι για σας. Στα ερωτικά μην επαναπαυθείτε με τίποτα λιγότερο από όσο αξίζετε.
  
  
• Μην απαιτείτε την ευτυχία, αν πρώτα δεν έχετε προπαρασκευασθεί να την χαρίσετε σε άλλους. Αντισταθείτε στους επηρμένους, που ζητούν, χωρίς να έχουν αποδείξει ότι μπορούν να ανταποδώσουν.
  
  
• Αναγνωρίστε τα παράσιτα, τους ξενιστές, αυτούς που, ενώ φαντάζουν εξαρτημένοι από σας, στην πραγματικότητα απομυζούν τις δυνάμεις σας, αποστραγγίζουν τη δύναμή σας, δοκιμάζουν τα όρια και τις αντοχές σας. Μπορεί αρχικά να κολακευθείτε από την ψευδεπίγραφη σχέση υποτακτικής συνδιαλλαγής, αλλά όταν θα έχετε εξαντληθεί, αυτοί θα συνεχίσουν ακάθεκτοι, για να συναντήσουν το επόμενο ανυποψίαστο θύμα.
  
  
• Μην δίνετε σημασία σε κουτσομπόληδες, επειδή οι αναλύσεις τους περί συμπεριφορών και κινήτρων είναι κατάπτυστες και γιατί το αντίτιμο της στρεβλής πληροφορίας είναι ο καταποντισμός σας στους άλλους από τα αμετροεπή στόματά τους.

''Αποβάλετε από τη ζωή σας εκείνους που τη δηλητηριάζουν''
Ευστράτιος Παπάνης 
Επίκουρος Καθηγητής Κοινωνιολογίας Πανεπιστημίου Αιγαίου

Η ασώματη γυναίκα - Μια υπόθεση νευρολογίας

"Οι πιο σημαντικές όψεις των πραγμάτων παραμένουν κρυφές για μας,
εξαιτίας της απλότητας και της οικειότητας τους”

L. Wittgenstein 

 

 Αυτό το κείμενο δεν έχει κανένα στοιχείο μυθοπλασίας ή υπερβολής. Ό,τι διαβάσετε είναι τόσο αληθινό όσο και η οθόνη στην οποία προβάλλεται.

(Αν αμφιβάλλετε για την ύπαρξη της οθόνης ή του πληκτρολογίου καλό θα ήταν να διαβάσετε τον “Λόγο περί της μεθόδου” του Καρτέσιου (Descartes) ή να συμβουλευτείτε τον ψυχίατρο σας.) 

                                                                        --------

Ας ξεκινήσουμε ανατρέποντας μια λανθασμένη πεποίθηση, κάτι που μαθαίνουμε απ’ τις πρώτες τάξεις του σχολείου, ίσως και πιο πριν.
Πόσες αισθήσεις έχει ο άνθρωπος; Πέντε;
Συγχαρητήρια, αλλά κάνετε λάθος.
Υπάρχουν έξι (τουλάχιστον) αισθήσεις και δεν αναφέρομαι σε κάποια υπερφυσική ικανότητα που θα σας έκανε να μαντεύετε το μέλλον και τους αριθμούς του τζόκερ.

Η έκτη αίσθηση κατονομάστηκε απ’ τον Sherrington G.S. στο βιβλίο του “The integrative action of the nervous system”, από το 1906.
Ονομάζεται ιδιοδεκτική αίσθηση (proprioception) και είναι απόλυτα αναγκαία για την αντίληψη του σώματος μας.
Η αίσθηση αυτή προέρχεται απ’ την αδιάκοπη αλλά ασυνείδητη ροή ερεθισμάτων, απ’ όλα τα μέρη του σώματος μας (μυς, τένοντες, συνδέσμους) διαμέσου της οποίας [ροής] η θέση τους, ο τόνος τους [σφιγμένα ή χαλαρά] και η κίνηση τους ελέγχονται και διορθώνονται συνεχώς.

Με πιο απλά λόγια: Χάρη στην ιδιοδεκτική αίσθηση γνωρίζουμε πάντα που βρίσκονται και τι κάνουν τα χέρια μας, τα πόδια μας και το πρόσωπο, καθώς και το υπόλοιπο σώμα. 

Ακριβώς επειδή είναι αυτόματη και τόσο οικεία, τόσο “απλή”, οι άνθρωποι την αγνοούν.

Είναι κάτι αυτονόητο, γι’ αυτό και παραμένει κρυφή από μας -όπως γράφει και ο Βίτγκενσταϊν για τις σημαντικές όψεις των πραγμάτων. Μόνο αν τη χάσετε μπορείτε να αντιληφθείτε τη σπουδαιότητα της.
Όπως ακριβώς συνέβη σε μια νέα γυναίκα, τη Χ. 

photogr. Bill Brandt

 Η Χ ήταν μια φυσιολογική γυναίκα 27 ετών, με έξι αισθήσεις, όπως όλοι μας.
Είχε δυο παιδιά, της άρεσε η ιππασία και το χόκεϊ, εργαζόταν ως προγραμματίστρια ηλεκτρονικών υπολογιστών, αγαπούσε το μπαλέτο και την ποίηση.

Μετά από μια κρίση πόνων στην κοιλιά της, βρέθηκαν πέτρες στη χολή, κι έκανε εισαγωγή, για μια εγχείρηση ρουτίνας.
Η εισαγωγή έγινε τρεις μέρες πριν κι άρχισε αντιβιοθεραπεία για μικροβιακή προφύλαξη. 

Την παραμονή της εγχείρησης η Χ είδε ένα παράξενο και πολύ έντονο όνειρο.
Είδε πως ταλαντευόταν πάνω σε δύο εντελώς ασταθή πόδια, δεν ένιωθε καθόλου το έδαφος, και δεν αισθανόταν τα χέρια της, που χτυπούσαν πέρα δώθε στον αέρα.
Ξύπνησε τρομαγμένη και ανέφερε το όνειρο στον ψυχίατρο.
“Προεγχειρητικό άγχος”, είπε εκείνος. “Είναι φυσιολογικό, το βλέπουμε συνέχεια.”

Αργότερα όμως, την ίδια μέρα, το όνειρο έγινε πραγματικότητα.
Η Χ άρχισε να αισθάνεται πολύ ασταθή τα πόδια της, έκανε άτακτες και παράξενες κινήσεις, και δεν μπορούσε να κρατήσει κάτι με τα χέρια της.
“Αγχώδης υστερία”, διέγνωσε ο ψυχίατρος, με βεβαιότητα, ίσως και κάπως θιγμένος. “Τυπικά συμπτώματα μετατροπής, τα βλέπουμε συνέχεια.”

 Ο ψυχίατρος έκανε λάθος. Την επόμενη μέρα η Χ είχε χάσει την ιδιοδεκτική αίσθηση -και το σώμα της.
Δεν μπορούσε να σταθεί όρθια. Τα χέρια της “έπλεαν” ανεξέλεγκτα, μέχρι να γυρίσει και να τα κοιτάξει για να τα βάλει στη θέση τους. Δεν μπορούσε καν να ανασηκωθεί στο κρεβάτι, ενώ το πρόσωπο της παρέμενε ανέκφραστο και άτονο.
“Κάτι τρομερό μου συμβαίνει”, ψέλλισε με φωνή επίπεδη. “Δεν μπορώ να νιώσω το κορμί μου. Νιώθω αλλόκοτα, σαν ασώματη.”

Τότε κάλεσαν τον διάσημο νευρολόγο, δρ Όλιβερ Σακς.
Εκείνος κατάλαβε ότι δεν ήταν υστερία.

Οι εξετάσεις αποκάλυψαν μια οξεία πολυνευρίτιδα, μια φλεγμονή που πρόσβαλλε τις αισθητικές ρίζες των νωτιαίων και κρανιακών νεύρων.
Ο εγκέφαλος της δεν δεχόταν κανένα ερέθισμα απ’ τους μυς, τους τένοντες ή τους συνδέσμους. Υπήρχε έκπτωση και της αίσθησης του πόνου και της θερμοκρασίας.
Η Χ, πράγματι, δεν είχε πλέον σώμα. 

Εννιά χρόνια μετά κατάφερε να έχει μια σχεδόν φυσιολογική ζωή. Ο τρόπος; Έκανε συνειδητά ό,τι μέχρι τότε το σώμα της έκανε αυτόματα κι ασυνείδητα.
Για να φάει έπρεπε να “βρει” το χέρι (με τα μάτια) και να το οδηγήσει, πάντα κοιτώντας ‘το, μέχρι το πηρούνι. Να δει τα δάκτυλα να κλείνουν, να πάρει φαγητό και να το φέρει (πάντα κοιτώντας ‘το) ως το στόμα.
Με τον ίδιο τρόπο κατάφερνε να περπατάει, να κάθεται, να γράφει στο πληκτρολόγιο.
Έμαθε πάλι να μιλάει, αλλά η φωνή της έμοιαζε τεχνητή, σαν την φωνή ηθοποιού που απευθύνεται σε ακροατήριο.
Το πρόσωπο της παρέμενε ανέκφραστο κι επίπεδο (κάπως σαν την “πέτρινη μάσκα του Μπάστερ Κήτον”), εκτός κι αν κοιτιόταν στον καθρέφτη. Τότε μπορούσε να χαμογελάσει (αν και κάπως υπερβολικά, αφύσικα).
Ουσιαστικά αντικατέστησε την ιδιοδεκτική αίσθηση με εκείνη της όρασης. Αισθανόταν το σώμα της μόνο οπτικά.  

 Στις συζητήσεις της με τον Σακς ανέφερε πως ένιωθε “απουσιωμένη, ασώματη, σαν ένα είδος ζωντανού φαντάσματος”.
Ήταν σαν να έλεγχε κάποιο σώμα ξένο μ’ ένα κράνος virtual reality.
Κι έπρεπε διαρκώς να θυμίζει στον εαυτό της ότι εκείνο το σώμα που κινούσε οπτικά ήταν… ο εαυτός της.

 Επίλογος:

Αυτή η υπόθεση έχει -εμφανώς- κι ένα δεύτερο επίπεδο, πιο φιλοσοφικό.
Συνηθίζουμε να ορίζουμε τον εαυτό μας με βάση τον εγκέφαλο μας -και τις σχέσεις που αναπτύσσει με τους άλλους εγκεφάλους.
Οι περισσότερες θρησκείες υποβιβάζουν το σώμα στο ρόλο ενός φθαρτού βαστάζου, που επωμίζεται το βάρος της άφθαρτης ψυχής.
Ο μύθος του Ανθρώπου (homo sapiens sapiens) έχει χτιστεί γύρω απ’ τη διανοητική του ικανότητα. Το σώμα θεωρείται κάτι υποδεέστερο, προσβλητικό όταν είναι γυμνό.
Οι σπάνιες υποθέσεις νευρολογίας, όπως αυτή της Χ, που έχασε το σώμα της, καταδεικνύουν ότι αυτό που θεωρούμε “ταυτότητα”, είναι η ολότητα.

-------

 ΥΓ: Το όνειρο της Χ, στο οποίο προείδε την αρρώστια, δεν έχει τίποτα το μεταφυσικό ή προφητικό.
Ο εγκέφαλος αντιλαμβάνεται πολύ περισσότερα (και πολύ πιο γρήγορα) απ’ αυτά που συνειδητοποιούμε.
Κατάλαβε τι θα συνέβαινε, αλλά ο μόνος τρόπος να το μεταδώσει στο συνειδητό της Χ ήταν μέσω του ονείρου.
Γι’ αυτό είναι χρήσιμο να “ακούμε” τι μας λέει ο εαυτός μας στα όνειρα.

 ----------------

 Πληροφορίες πήρα απ’ το βιβλίο του Όλιβερ Σακς “Ο άνθρωπος που μπέρδεψε τη γυναίκα του μ’ ένα καπέλο -και άλλες κλινικές ιστορίες”, εκδόσεις Καστανιώτη, μτφ Κώστα Ποτάγας.

Διαβάστε οποιοδήποτε βιβλίο του πέσει στα χέρια σας, όπως το “Ένας ανθρωπολόγος από τον Άρη” και το “Μουσικοφιλία”.

Πριν μερικούς μήνες ο ογδοντάχρονος Όλιβερ Σακς αποκάλυψε ότι πάσχει από κάποια ανίατη μορφή καρκίνου. Διαβάστε το εκπληκτικό κείμενο με τίτλο "Η δική μου ζωή"  που δημοσίευσε στους ΝΥ Times, ως αποχαιρετισμό στη ζωή.

 Φυσικά .. Γελωτοποιός